ما نویسنده ایم!

ما نویسنده ایم وپیش از این توی یک اپارتمان اجاره ای می نشستیم و داستان هایمان را روی چند ورق پاره می نوشتیم و می دادیم دست ناشری که دفتری داشت زیبا و کارمندانی که خوب تحویلت می گرفتند و مدتی توی سالن انتظار نگه ات می داشتند تا به دیدار ناشر محترم نائل شوی و کتابت را بدهی به ناشر که پول داشت و فقط او می توانست با پولش کتابت را چاپ کند و بعد از فروش کتابت ده درصدی حق التالیف به تو بدهد و  40 درصد به مرکز پخش کتابت بدهد و حدود 100 درصدی هم برای خودش بردارد وما هم دلمان خوش بود که نویسنده ایم و پیش زن و بچه و فامیل ها می توانیم سری بلند کنیم و یکی از کتابهایمان را امضا کنیم و بدهیم به انها که یادشان نرود ما نویسنده ایم.

ما نویسنده ایم و یادمان نمی رفت که باید با فلان خبر نگار مجله و روزنامه مصاحبه ای کنیم و در باره ادبیات ایران حرف بزنیم و بعد بچسبیم به کار اداری مان که حقوقی بگیریم و یادمان نرود که ما نویسنده ایم و باید از خوابمان بزنیم و داستان بعدی مان را بنویسم و بدهیم به ناشری که وضع اش خوبتر شده بود و قصد داشت در راسته انقلاب ساختمانی بخرد و بشود ناشری حرفه ای که حفظ کلاسش بودن در راسته انقلاب است و ما این بار باز توی کاغذ پاره ای داستانی و رمانی نوشته بودیم و می خواستیم بدهیم به ناشری که لابد منتظر ما بود تا 10 درصد حق التالیف مان را بدهد و 100 درصد حق الزحمه خودش را بردارد اما از شانس بد ما کاغذ بندی 20 هزار تومان شده بود 80 هزار تومان و ناشر ها دست روی دست گذاشته بودند تا بحران کاغذ های بندی حل شود و ما نگران تر از قبل بدون اینکه کاغذ پاره های ارزانمان را چاپ کنیم رفتیم سراغ بقیه کاغذ پاره هایمان و شروع به نوشتن داستان یا رمان بعدی مان کردیم غافل از اینکه قیمت کاغذ های بندی هنوز پایین نیامده بودند و ناشر هم هنوز نمی دانست باید کتاب چاپ کند یانه.

ما نویسنده ایم و لابد فکر می کنیم که نباید به اندازه ناشر نگران باشیم چون 10 در صد حق التالیف مان سوخت شده است و در عوض 100 حق الزحمه ناشر سوخت شده است و این بار ناشر بیشتر از نویسنده ها ضرر کرده اند و باز کاغذبندی همچنان در بند قیمت گرفتار است  و تو که نویسنده ای احساس می کنی حالا از دست کاغذ پاره هایت هم کاری ساخته نیست و هرچقدر هم بنشینی و روی انها بنویسی  ده شاهی هم گیرت نمی اید و باید فکری به حال کاغذهای بندی بکنی که دست و پای توو ناشرکتابت در بند ان گرفتارند.

اما ما نویسنده ایم و چه کاری می توانیم برای نجات کاغذ های بندی از بند قیمت ها کنیم؟ باید دولت فکری به حال دلار می کرد و قیمت کاغذ را پایین می اورد تا ما اندکی و ناشر بیچاره ان همه ضرر نمی کردیم ولی انگار خانه از پای بست ویران بود و همه قیمت ها بالاتر از حد تصور ما بالا رفته بود و پایین نمی امد و کسی هم دغدغه کاغذ نداشت . مهم نبود که کتابها چاپ شوند یا نشوند . اما برای ما که نویسنده ایم این مهم بود که چه شد که این جوری شد؟ که شد که همه مان مات قیمت ها شد ایم و هرچه هم نق می زنیم و انتقاد هم می کنیم صدایمان به جایی نمی رسد؟

ما نویسنده ایم و باید بنشینیم و روی ورق پاره هایمان باز هم بنویسیم . ولی نه در باره خس و خاشاک ها بلکه این بار باید در باره همین ورق پاره ها بنویسیم. ورق پاره هایی که همه چیز مان را زیر ورو کرده است.

دو خاطره از رضا سید حسینی

مرحوم رضا سید حسینی را اولین بار در سال 1368 در سمینار ادبیات معاصر ایران در شیراز دیدم. هم او را و هم نادر ابراهیمی را که تا روزهای اخر عمر این عزیزان . با ان ها مراوده داشتم.

ان شب تازه شام مان را خورده بودیم وتوی حیاط هتل قدم می زدیم و من ورضا سید حسینی هر دو پیپ هایمان را روشن کرده بودیم و شاید همین امر باعت شد تا به هم نزدیک شویم و من از ادامه کتاب مکتب های ادبی اش  از او بپرسم و بعد اواز من پرسید :" چه کتاب هایی نوشته ای ؟ می خواهم بدانم چیری ازت خوانده ام؟"

وقتی گفتم: اسمم ابراهیم حسن بیگی است و تازه کارم . رعشه ای ساختگی به اندامش داد و نوک عصایش را چند بار ریز و ارام بر زمین کوبید و گفت:" واه ... واه....واخ بالام ....اصلا به تو نمی اید نویسنده کتاب کینه ازلی باشی . تو می دانی با دوستم رضا براهنی چه کردی؟"

به او توضیح دادم که براهنی در رمان "رازهای سرزمین من "بخشی از انقلاب را تحریف کرد و حتی  اعتقادات مذهبی ما را هم به سخره گرفت. او ضمن این که ازبرخی کارهای رضا براهنی. نا رضایتی خودش را نشان می داد .گفت:" رضا اخلاق های خاصی دارد و همین باعث شده تا دوستانش همه از کنارش پراکنده شوند . اما تو در کتاب کینه ازلی به زندگی خصوصی او ورود کردی و این کار از تو که می بینم جوان مومنی هستی بعید بود."

البته بعد ها من در نشستی ادبی در سالن اندیشه حوزه هنری در جمع خبر نگارها گفتم که اگر الان قرار بود در باره رضا براهنی بنویسم جور دیگری می نوشتم و وارد حریم خصوصی او نمی شدم.

بعد ها به مناسبت های مختلف رضا سید حسینی را می دیدم و گاهی هم در سفرها با هم همسفر می شدیم تا این که اولین رمانم به نام ریشه در  اعماق چاپ شد و توفقیاتی بدست اورد و شد کاندیدای جایزه قلم زرین مجله گردون که عباس معروفی ان در می اورد و بعدها هم یکی از رمان های برگزیده بیست سال ادبیات دفاع مقدس و همین طور اثر برگزیده بیست سال ادبیات انقلاب اسلامی.

یک روز رضا سید حسینی را دیدم و گفت که رمانت را خواندم. چه نثر خوبی پیدا کرده ای . دادم ابوالحسن نجفی هم  خواند و گفت : نمی دانستم در بین نویسندگان انقلاب چنین نثر و زبان پخته ای هم پیدا می شود. بعد شروع کرد به نقد رمان و همه حرفش این بود که این رمان را خیلی سیاه و بی رحمانه نوشته ام و می گفت اصلا به تو نمی اید که در نوشته ات این همه سیاه بین باشی. برخی اشاراتش به صحنه های سیاه رمان درست بود از جمله خواهر شفی محمد که می توانست فلج نباشد و نقطه امیدی در داستان تلقی شود.

رضا سید حسینی از ان پس مرا با رمان ریشه دراعماق می شناخت و هر بار هم دیگر را می دیدم اشاره ای به این رمان می کرد و نکته ای در باره ان می گفت . تو گویی ریشه در اعماق ریشه در اعماقش دوانده بود.

و اخرین بار در یکی از روزهای اردیبهشت سال 1388 در مراسم تشیع جنازه اش او را دیدم که پیکر نحیف و بیمارش ارام گرفته بود و نبود تا از ریشه های دردناک در اعماق وجودش بگوید. روحش شاد

 

قدیس.../ خوابی که زندگی یک کشیش را زیرورو کرد

کتاب - معجزه وقتی بیشتر رخ نمود که در بالای اوراق، در بالای خطی که به عربی متفاوتی با خط امروز عرب نوشته شده بودف چشمش به عدد آشنای عربی افتاد؛ به عدد 36 که می توانست حدس بزند که باید سال 36 قمری باشد و سال 36 قمری یعنی قرن 6 میلادی. دیگر شکی نداشت که به یک گنج واقعی دست یافته...

به گزارش خبرآنلاین، رمان «قدیس» جدیدترین رمان ابراهیم حسن‌بیگی توسط انتشارات نیستان منتشر شده است. این نویسنده که پیش از این با سه رمان «ریشه در اعماق»، «اشکانه» و «محمد» (ص) توانایی خود را در نوشتن رمان‌های خوش‌ساخت نشان داده بود، این بار با نوشتن این رمان به زندگی حضرت علی (ع) می پردازد.
«قدیس» داستان دلدادگی یک کشیش مسیحی است که در مسکو زندگی می‌کند. او کتاب‌ها و آثار خطی و قدیمی بسیاری دارد و به این کار عشق می‌ورزد. وقتی یک نسخه قدیمی از مردی تاجیک به دست او می‌رسد، علاقه‌مند می‌شود که کتاب را از او بخرد، اما مرد تاجیک کشته می‌شود و از اینجا به بعد، کشیش روسی پا در مسیری می‌گذارد که به شناخت امام متقین، امیرالمؤمنین، علی (ع) منتهی می‌شود. رمان «قدیس» هرچند یک رمان به ظاهر دینی و تاریخی است و به زندگی و حکومت پنج ساله امام علی (ع) می‌پردازد اما روایتی غیرتاریخی دارد و هرگز از کلیشه‌های رایج داستان‌های دینی معاصر پیروی نمی‌کند و بیشتر آن را یک اثر تحلیلی ـ تاریخی قلمداد می‌ شود.
داستان رمان از جایی شروع می‌شود که یک جوان تاجیک پیشنهاد فروش کتابی را می‌دهد که مدعی است متعلق به 1400 سال پیش است. کیشش که باور ندارد چنین کتابی وجود خارجی داشته باشد آن را به امانت می گیرد تا بررسی کند. کشیش زمانی به ارزش واقعی و قدمت 1400 ساله اثر پی می‌برد که جوان تاجیک به دست دو جوان روس که قصد سرقت کتاب را از او داشتند به قتل می‌رسد. از آن پس کشیش نیز در معرض خطر قرار می‌گیرد. بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که بخش اول کتاب دست‌نوشته‌های مردی به نام عمرو عاص است که روی کاغذهای باستانی پاپیروس مصری یاداشت‌هایی نوشته و از جنگی به نام صفین و از مردانی به نام علی و معاویه نام می‌برد.
در این بخش از رمان آنچه برای کشیش اهمیت دارد، قدمت تاریخی این کتاب است، اما در نیمه شبی که مشغول خواندن کتاب است در عالم واقع یا رویا ( که نویسنده با زیرکی مرز آن را مشخص نکرده) حضرت عیسی مسیح (ع) بر او ظاهر شده در حالی که طفلی در آغوش خود دارد. مسیح، نوزاد را به دست کشیش می‌دهد و از او می‌خواهد که از او به خوبی مراقبت کند. از آن پس کشیش فکر می‌کند که باید پیوندی بین این کتاب و این سفارش حضرت مسیح (ع) وجود داشته باشد. بنابراین ضمن مراقبت از کتاب درصدد برمی‌آید که درباره شخصیت اصلی کتاب یعنی علی (ع) بیشتر مطالعه کند. از سویی با حمله سارقان و قاتلان جوان تاجیک به کلیسا امنیت جانی خود را در مخاطره می‌بیند و تصمیم می‌گیرد که به اتفاق همسرش مدتی را در بیروت و نزد پسرش زندگی کند. اما بیروت برای او بستر مناسبی است تا بهتر و بیشتر در باره علی (ع) بداند و دوستی‌اش با نویسنده مسیحی «جرج جرداق» که درباره علی (ع) کتاب‌ها نوشته است و نیز وجود شیعیان لبنان و منابع فراوان قابل دسترس او را در راه این شناخت کمک کند...

در بخش هایی از این رمان می خوانیم:
داستان پسرک شبیه داستان بسیاری دیگر از فروشندگان نسخه های خطی بود. انقلاب «بلشویک» صدها، بلکه هزارن جلد از کتاب های قدیمی را روانه ی خاک کرده بود؛ بخصوص کتاب های مذهبی که در جمهوری های شوروی سابق در امان نبودند و حالا با فروپاشی آن حکومتف خاک ها شخم می خورند و همه ی آن کتاب ها از دل خاک بیرون می آمدند. اما این کتاب با همه ی آنها فرق می کرد. اوراق کاغذ پاپیروس مصری داد می زد که باستانی اندو. با اینکه هنوز کلمه ای از کتاب ه را نخوانده بود، اما حسی به او می گفت که این کتاب گنجی است آشکار شده و معجزه ای آن را به دست او رسانده است.
معجزه وقتی بیشتر رخ نمود که در بالای اوراق، در بالای خطی که به عربی متفاوتی با خط امروز عرب نوشته شده بودف چشمش به عدد آشنای عربی افتاد؛ به عدد 36 که می توانست حدس بزند که باید سال 36 قمری باشد و سال 36 قمری یعنی قرن 6 میلادی. دیگر شکی نداشت که به یک گنج واقعی دست یافته...برخلاف آنچه در اکثر نسخ خطی دیده بود که نام نویسنده و تاریخ کتابت در در پایان کتاب نوشته می شدف در این کتاب نام نویسنده و سال کتابت را در بالای صفحه اول نوشته بودند:
شروع کتابت: سال 39
کاتب: عمرو بن عاص
کشیش سعی کرد این نام را در زوایای تاریک تاریخ عرب ها و مسامانان بیابد، اما عمرو العاص نامی نبود که او حتی یک بار نام او را شنیده یا در کتابی خوانده باشد. صفحه اول را به آهستگی و با دقت بیشتری خواند. گاهی حروف کم رنگ یا نا خوانا بقودند. می دانست که به زودی بر مطالعه ی کتاب تسلط خواهد یافت. نثر کتاب مثل نثر بسیای از کتاب های قدیمی، فاخر و پر از الفاظ مستهلک نبود. عمرو عاص هرکه بود، بر نثر و زبان عربی تسلط خوبی داشت. شاید او یکی از نویسندگان بزرگ تاریخ عرب بوده باشد. کشیش باید مطالعه ی کتاب را ادامه می داد تا پرده از ابهامات بیشماری که داشت کنار می رفت. لذا شروع به خواندن کرد...
کتاب را ورق زد. با اینکه در بین دیگران به خریدار کتب قدیمی معروف بود اما تا به حال کتابی با این قدمت تاریخی ندیده بود. آن هم کتابی با دست خط کوفی. کشیش از وقتی که کتاب را از آن مرد تاجیکی گرفته بود، خورد و خوراکش تعطیل شده بود و کارش شده بود مطالعه و مطالعه و... کشیش سر راست کرد و قوسی به کمرش داد و گردنش را چندبار به راست و چپ گرداند. بعد برگ کاغذ را به چشمانش نزدیک کرد؛ ادامه کلمات خوانا نبود. چند سطری بیشتر باقی نمانده بود تا این بخش از نوشته های عمروعاص به پایان برسد. با اینکه دلش می خواست یک فنجان قهوه بخورد و خستگی اش را بگیرد، اما همین که با دو انگشت عینکش را بلند کرد و چشمانش را مالید، کافی بود تا دوباره مطالعه را پی بگیرد...
کاخ معاویه در مرکز شهر جلوهی خاصی داشت. مردک جهان دوست، چه کاخ جان سوزی ساخته بود. پیامبر اسلام که خود را مدافع محرومان جامعه می دانست، در خواب هم نمی دید که یکی از حاکمان حکومت اسلامی اش کاخی چون پادشاهان ایران و روم بسازد...معاویه آهی کشید و مکث کرد. حمله علی به شام کابوس بزرگی بود که با مرگ عثمان، معاویه را در بر گرفته بود. معاویه می دانست حتی اگر با علی بیعت کند، صاحب حکومت یک ده هم نخواهد شد. دست شستن از حکومت شام و کاخی که جانش به آن بسته بود، آسان نبود و حالا او می خواست به هر شکل ممکن حکومت خود را حفظ کند. گفت: «با روی کار آمدن علی، تلخی مرگ عثمان چند برابر شد. می دانی که پس از مرگ پیامبر تلاش های زیادی صورت گرفت تا علی جانشین او نشود و بیست و پنج سال این تلاش ادامه داشت. دست علی به حکومت نرسید. هرچند او گفته بود تا مردم او را نخواهند، او خلعت خلافت به تن نخواهد کرد...»

ساکنان تهران برای تهیه این کتاب و هر محصول فرهنگی دیگر (در صورت موجود بودن در بازار) کافی است با شماره 20- 88557016 تماس بگیرند و آن را (در صورت موجود بودن در بازار) در محل کار یا منزل _ بدون هزینه ارسال _ دریافت کنند. باقی هموطنان نیز با پرداخت هزینه پستی می توانند این کتاب را تلفنی سفارش بدهند.
6060

گورستان نام آوران

این که شهرداری تهران اجازه نداد تا مرحوم احسان نراقی در قطعه نام اوران دفن شود شاید لطفی بود که خدا شامل حال خانواده این نام اور کرده زیرا اگر این اتفاق می افتاد ان ها مجبور بودند هر شب جمعه قبر چند نام اور دیگر را لگدکوب کنند تا بتوانند کنار قبر نراقی بایستند و فاتحه ای بخوانند.

شهرداری در اختصاص زمین برای قبر نام اوران چنان خستی به خرج داده که فاصله قبرها از هم کمتر از یک وجب دست است و با توجه به ازدهام همیشگی  مردم در این قطعه .همه ان ها مجبورند کفش های گل الود خود را روی قبر نام اوران بگذراند و راه بروند تا به قبر مورد نظرشان برسند.

قطعه نام اوران از این نظر در بین همه قطعه ها استثناست و تنها قطعه ای است که قبرها چسبیده به هم ساخته شده اند و البته این کار شهرداری بی حکمت هم نیست چون بنا نیست که نام اوران بابت این قبر ها پولی بدهند. پس چون قبر ها مجانی است می شود در قطعه ای که  باید بیست قبر ساخته می شد دویست قبر ساخت و سنگ این قبر ها را به عنوان پیاد ه روی عابران هم در نظر گرفت و اگر کسی هم اعتراض کرد گفت: قبر مجانی می دهیم می خواهید پیادرو و دار و درخت باغچه هم داشته باشد؟

شاید در پاسپورت مدیران ارشد شهرداری ویزای سفر به ده ها کشور خارجی را ببنید و انها خوب می دانند که سایر کشورها با نام اوران مرده شان چه می کنند. جای دوری نرویم وبه همین روسیه همسایه شمالی مان اشاره کنیم که گورستانی اختصاصی دارد برای نام آورانش که امروز  به یکی از بزرگترین مرکز توریستی روسیه تبدیل شده است . گورستانی که بیشتر به یک پارک – موزه شبیه است . شاید روس ها بهتر ازما می دانند که که باید حرمت نام اوران را حتی پس از مرگ هم حفظ کرد و به انان بالید و بعد تر نشست و فکر کرد که چگونه می شود از قبل گورستان نام اوران نان هم در اورد و هزاران توریست را به کشور جذب کرد

کاش مدیران شهرداری یک بار هم شده سری به قطعه نام اوران می زدند و می دیدند که در این قطعه جا برای راه رفتن روی زمین خدا نیست و هر چه هست پیکر مدفون نام اوری است که باید لگدکوب شود و اگر نبود ان سنگ قبر های سیاه شاید گورستان نام اوران را زمینی می دیدی آسفالته که  زمستانش پر گل و لای و تابستانش داغ و سوزان که خانواده نام اوران برای لحظه ای فراغت با انان باید باخود چتری و سایه بانی بیاورند تا از گزند سرما و گرما در امان باشند.

خانواده مرحوم احسان نراقی خیلی هم دل خور نباشند که این تصمیم شهرداری هر چند نابخردانه بود اما ان ها می توانند از این پس بالای سر نراقی باغچه ای  بکارند و جایی برای چماتمه زدن در کنار قبر داشته باشند و بدانند که پرس شده قبر ها در یک گوشه از بهشت زهرا مزیتی برای نام اوران و بازماندگان ان ها نیست.

حال سینما خوب نیست!

این روزها حال سینمای ایران اصلا خوب نیست. انگار عده ای از قبل می دانستند  که باید به حساب سبما برسند. سینمایی که مدتی بود فروش های میلیاردی می کرد و چرخه اقتصادی خوبی داشت. سینمایی که در عرصه های بین المللی خوب می درخشید. لذا خانه سینما را هدف قرار دادند. خانه ای که اگر نبود و نباشد بهتر می توان به سراغ فیلم ها رفت و عواملش را تخریب کرد.

انحلال خانه سینما که هیچ توجیه عقلی و قانونی نداشت  صورت پذیرفت و صدای اعتراض اهالی سینما هم به جایی نرسید. تا این روزها شاهد داستان های تلخی در اکران برخی فیلم های سینمایی باشیم. داستانی که فصل اول ان اکران دو فیلم خصوصی وگشت ارشاد بود که هردو فیلم علیرغم داشتن پروانه نمایش ازپرده سینما ها پایین کشیده شدند .

از همان روز که وزارت ارشاد وظایف قانونی اش را زمین گذاشت و تن به خواست افرادی داد که هیج نسبتی با سینما نداشتند  معلوم بود که این روند ادامه خواهد یافت واعتراضات به فیلم های سینمایی از سوی عناصری که علاقه ای به قانون و قانونمداری ندارند ادامه یافت و گریبان فیلم های  دیگر سینمایی را هم گرفت.

حالا این عده که در دیگ را باز دیده اند و از موج سواری هم بدشان نمی اید نشسته اند و برای فیلم های دارای مجوز از وزارت ارشاد بیانیه می نویسند و قصد دارند با هوجی گری و ادعای مالکیت نظام واسلام که معلوم نیست این اسلام انها چه نسبتی با قانون اساسی وقوانین جاری کشور دارد بدون مجوز به خیابان ها می ریزند و شعار می دهند و خود را منتسب به امامی می دانند که قانون مداری اش به حدی بود که حتی عبور از چراغ راهنمایی را هم خلاف شرع می دانستند و حالا این امام در بین ما نیست تا ببینند که این عده به نام او و به کام خود چگونه از مرز قانون می گذرند وبا تهدید و ارعاب نظرات خود را به قانون و وزارت خانه ای که مجری قوانین جمهوری اسلامی است تحمیل می کنند.

هر چند اگر این وزارت خانه در انحلال خانه سینما تعجیل نمی کرد و به بدنه سینما اسیب نمی زد امروز این عده معدود  نمی توانستد این چنین فیلم هایی را که مجوز پخش دارند اماج حمله خود قرار دهند. و وای بر  نظام اسلامی که اگر بخواهد این روند مقابله با قانون را در سایر موارد هم ادامه دهند که قطعا سنگ بر سنگ بند نخواهد شد وهرج و مرج همه کشور را در برخواهد گرفت.

مثلا تصور کنید دانشجویان محتوای کتاب های درسی خود را خلاف بدانند و بریزند به خیابان ها. ویا کارمندان ببینند شئونات اسلامی در اداره شان رعایت نمی شوند و بریزند به خیابان ها ویا رانندگان خودروها قوانین راهنمایی و رانندگی را خلاف مصالح کشور تشخیص بدهند و ان را زیر پا بگذارند و یا عده ای از قوانین مصوب مجلس خوششان نیاید و بریزند به خیابان ها و یا یک عده دیگر از احکام قضات بدشان بیاید و بگویند ان را قبول نداریم و بریزند به خیابانها و یا .... ببینید که چه بلوایی در کشور به وجود خواهد امد. ایا سزاوار است که قوه قضاییه در مورد قانون شکنی این عده ساکت بنشیند و نظاره کند؟

عده ای که امروز سینما را اماج حملات خود قرار داده اند و خود را منتسب به حزب  الله می دانند کاش کمی هم دل شان برای اسلام پابرهنگان می سوخت و وقتی افزایش قیمت ارز اقتصاد مردم از جمله خود ان ها را بر زمین زد احساس مسئولیت می کردند و به کف خیابانها می امدند و اعتراض می کردند.  وتظاهرات خود را به سمت ساختمان ریاست جمهوری ویا بانک مرکزی هدایت می کردند و بعد می گفتند ما مدافع اسلام مستضعفان هستیم.

به نظر می رسد پدیده بدی در حال شکل گیری است و این پدیده امروز گریبان سینما را گرفته است و هیچ بعید نیست که فردا سایر مشاغل و یا حتی مجلس و قوه قضاییه نیز از اسیب ان در امان باشند.

 

تبرئه یزید؟

بمناسبت عاشورای حسینی اذر 1391

با وجود رسوایی تاریخی بنی امیه و یزیدیان در طول تاریخ، شاید جالب باشد بدانید یزید هنوز هم مدافعانی دارد که برخلاف واقعیات مسلم تاریخی، او را از ارتکاب جنایت در کربلا تبرئه می کنند.

جالب تر آن که آنها برای ادعای خود استدلال هم می کنند و عده زیادی نیز این استدلال را می پذیرند.

آیت الله محمد سروش محلاتی، استاد دروس خارج فقه حوزه علمیه قم، به شرح و نقد استدلال این گروه پرداخته است:

برای هر انسان منصفی که کم و بیش با تاریخ اسلام آشنا باشد و جنایات یزید بن معاویه را خوانده باشد، شگفت آور است که بشنود:"

کسانی بوده ـ و یا هستند ـ که از یزید دفاع کرده و حکم به برائت او می دهند! ولی این موضوع چندان هم شگفت آور نیست، زیرا آنان از "دو توجیه" استفاده می کنند و به این وسیله افراد "ساده لوح" را تحت تاثیر قرار می دهند..

توجیه اول:

قیام حسین بن علی، حرکتی در جهت ایجاد تفرقه در جامعه و اختلال در نظام بود. و هر حکومتی حق دارد که چنین اقداماتی را سرکوب کند. بخصوص که در این زمینه از رسول خدا نیز دستور رسیده است که اگر کسی مردم را به اختلاف دعوت می کند، او را بکشید. قاضی ابوبکر ابن العربی در کتاب العواصم من القواصم (ص 237) با همین منطق از یزید دفاع می کند..

این گروه بر این عقیده اند که حتی اگر یزید را جائر و فاسق بدانیم، باز هم نمی توان رفتار کسانی را که نظم اجتماعی را مختل می کنند و مردم را به اعتراض در برابر حکومت دعوت می نمایند، قابل قبول دانست. زیرا در نهی از منکر هم باید برخی حد و مرزها را رعایت کرد و از آن جمله حفظ نظام را که مصلحت اهم شمرده می شود نمی توان نادیده گرفت..

ابن تیمیه که در این گروه قرار دارد امام حسین(ع) را متهم می کند که با خروج خود، موجب فتنه و فساد در جامعه شد. (منهاج السنه، ج4، ص530) و به همین دلیل است که خطیب، نویسنده معاصر مصری، در پاورقی العواصم، "شیعیان کوفه" را محکوم می کند که با دعوت امام (ع) به عراق، "فتنه انگیزی" نموده و زمینه اختلاف و فساد را در جامعه به وجود آوردند..

پاسخ این پندار جاهلانه، بسیار روشن است. از آنان باید پرسید مگر در منطق عقل و شرع، هرگونه سکون و آرامش مطلوب است و آیا برهم زدن "هرگونه نظم" قبیح است؟ و آیا تاکید عقل و شرع بر"هرگونه سکون" و آرامش است و هرگونه اتحادی از چنان قداستی برخوردار است که برای حفظ و پایداریش، در برابر هر ظلمی باید سکوت کرد؟ با این حساب، بین منطق شما و منطق فرعون چه فرقی است؟ او هم در برابر دعوت موسی، به مردم می گفت: موسی می خواهد در میان شما فتنه انگیزی کند،لذا باید او را کشت: "و قال فرعون ذرونی اقتل موسی و لیدع ربه انی اخاف...ان یظهر فی الارض الفساد"(سوره غافر، آیه 27

تاریخ اسلام نشان می دهد واژه هایی مانند "فتنه"، "فساد" و "اختلاف" پیوسته بهانه هایی برای منفی جلوه دادن اقدامات حق طلبانه و ظلم ستیزانه بوده است.

مثلاً ابن عباس می گوید: یک روز شاهد عتاب عثمان به حضرت علی (ع) بودم که می گفت: تو را به خدا قسم باب "اختلاف و تفرقه" را باز نکن. و با این توجیه می خواست جلوی اعتراض حضرت به رفتارهای ناپسند خود را بگیرد و حضرت را وادار به سکوت کند. ولی امام در پاسخ او فرمود: هرگز تفرقه افکنی نمی کنم ولی تو را هم از آنچه خدا و پیامبر نمی خواهد،باز می دارم و به راه رشد راهنمایی می کنم."اما الفرقة فمعاذ الله ان افتح لها بابا او اسهل الیها سبیلا و لکنی انهاک عما ینهاک الله و رسوله عنه و اهدیک الی رشدک" (شرح ابن ابی الحدید، ج9، ص15

و وقتی امام حسین از مکه خارج می شد،عمروبن سعید او را از اختلاف افکنی در امت و شقاق در میان مردم برحذر می داشت ولی پاسخ حضرت آن بود که :دعوت به خدا و پیامبر، "شقاق" نیست. پیش از آن نیز حرکت مسلم در کوفه به عنوان آنکه "شق عصای مسلمین" است محکوم می شد. در آن روز واژه "فتنه" زیاد به کار برده می شد. مثلا مروان حکم، به معاویه نامه نوشت که امام حسین درصدد ایجاد فتنه است. و متقابلا حضرت پاسخ داد که حکومت معاویه، خود بزرگترین فتنه است. (ابن سعد، طبقات، ص440

 و نعمان بن بشیر،فرماندار کوفه، که از حمایت مردم از مسلم در کوفه آگاه شده بود،اعلام خطر می کرد که "فتنه" در راه است. (تاریخ طبری، ج5، ص355

و نیز گروهی از صحابه پیامبر،که حضرت علی (ع) را در برابر جنگ طلبان داخلی تنها گذاشتند، می گفتند: فتنه اتفاق افتاده است! در روز عاشورا هم عمروبن حجاج که فرمانده جناح راست سپاه عمربن سعد بود به نیروهای خود گفت: "در کشتن کسی که بر امام مسلمین شورش کرده تردید نداشته باشید"

توجیه دوم:

هر چند قیام امام حسین (ع) بر اساس اهداف مقدسی انجام گرفت و برخورد سپاهیان عبیدالله با حضرت، ظالمانه و جائرانه بود، ولی در این باره اتهامی متوجه شخص خلیفه ـ یزید بن معاویه ـ نیست. زیرا وی نه تنها به چنین کاری دستور نداده بود، بلکه اساساً از آن "بی اطلاع" بود. از این رو اقدامات بی رحمانه سپاه عمر سعد را به خلیفه نباید نسبت داد و او را در این جنایت نباید سهیم و شریک دانست.

از کسانی که به این توجیه روی آورده و برای تبرئه یزید تلاش کرده اند، "غزالی" است. او در احیاءالعلوم می گوید: از کجا معلوم که یزید در جریان قضایای کربلا بوده تا چه رسد به آنکه چنین دستوری داده باشد، و از همین جا نتیجه می گیرد که باید از لعن و نفرین یزید دست برداشت.

"فان قیل:هل یجوز لعنه یزید لانه قاتل الحسین او آمر به؟ قلنا هذا الم یثبت اصلا "

و به تبع او زبیدی در اتحاف الساده، هم از مقام امام حسین تجلیل می کند و از شهادت آن حضرت اظهار تاسف می نماید، و هم یزید را تبرئه می کند که فجایع کربلا،به دور از چشم خلیفه اتفاق افتاد(ج7، ص488

ولی این توجیه هم از دو جهت غیرقابل قبول است، یکی آنکه واقعیت های تاریخی و گزارشات فراوان آن را تکذیب می کند و نشان می دهد که یزید شخصاً در جریان موضوع بوده و به آن امر کرده است. (ر.ک تاریخ یعقوبی، ج2، ص241 - انساب الاشراف، ج3، ص160 و...)

اسناد این موضوع بقدری زیاد است که در اینجا نیازی به تکرار و توضیح واضحات نیست. جهت دوم آن است که با صرف نظر از این اسناد و شواهد تاریخی، باز هم یزید "قاتل" امام حسین و مستحق "لعنت" است. نظام و سیستمی که یزید در رأس آن قرار دارد، بر اساس "توزیع قدرت" در میان کارگزاران حکومت و اختیارات آنان برای تصمیم گیری در مسائل مهم و اساسی، اداره نمی شد تا بتوان فاجعه ای از نوع کربلا را به تصمیم فردی جز یزید نسبت داد. در این نظام جائرانه، چون "استبداد" حاکمیت دارد و قدرت در شخص خلیفه متمرکز است، همه اقدامات کارگزاران بر طبق "اراده ملوکانه" انجام می گیرد و آنان نقشی بیش از "آلت فعل" ندارند. در چنین نظامی یزید نمی تواند بگوید: "نمی دانستم" زیرا پاسخ به او این است که:

اولاً: عیون و جاسوس ها و گزارشگرانت در همه زوایای زندگی مردم حضور دارند و نجوای آنان را رصد می کنند. چطور از اسرار زندگی مردم اطلاعات بدست می آوردی، ولی از جنایات آشکار فرمانروایانت بی خبر بودی؟

ثانیاً: چرا پیله ای در اطراف خودت تنیده ای که کسی جرات نمی کند تا واقعیت های جامعه را به تو گزارش کند و تو را آگاه سازد؟

ثالثاً: مگر قبل از وقوع جنایت، کدهای تحریک کننده ای در اختیار ماموران بی خرد و بی اراده قرار نداده بودی که آنها برای هر جنایتی آماده باشند؟مثل آنکه به فرماندار مدینه نوشتی:اگر حسین با من بیعت نمی کند،سرش را برای من بفرست.

رابعاً: چرا پس از وقوع جنایت، درصدد تطهیر عاملان جنایت برآمده و با تعبیرات چند پهلو، جنایات آنان را،در حد خطا و اشتباه تنزل دادی؟ مگر وقتی یحیی بن مروان شعری در نکوهش عبیدالله خواند، جلوی او را نگرفتی؟

خامساً: اگر واقعاً قصد وقوع این جنایات را نداشتی، پس چرا وقتی که از زمینه های اعتراض مردم اطلاع یافتی،قسی ترین و سفاک ترین کارگزاران(عبیدالله بن زیاد) را بر مردم گماردی و کسی را که در حقش احتمال رفق و مدارا با مردم را می دادی (نعمان بن بشیر) کنار گذاشتی واز فرمانداری کوفه عزل کردی.

سادساً: چرا با دیدن اسرا و رئوس شهدا، نه تنها سرور و خوشحالی کردی، بلکه بی ادبی و جسارت را به اوج رساندی و فقط وقتی که متوجه شدی "افکار عمومی" در شام بر علیه تو شوریده است، رفتارت را "تغییر دادی" و به اهل بیت امام حسین(ع) به ظاهر احترام نمودی و به ناچار و از روی فریب و نیرنگ به امام سجاد گفتی: لعنت خدا بر ابن مرجانه،من در خدمت شما هستم.!

البته برای کسی مانند غزالی که" سر در گریبان" خود فرو برده و با بستن چشم خویش بر واقعیت ها می خواهد دانش دینی احیا کند و احیاء العلوم بنویسد، جز این هم انتظار نمی رود. برای او همه چیز قابل توجیه است، ولی برای شخصیتی مانند امام خمینی که "سر از گریبان" برآورده و با چشم دوختن به واقعیت ها، می خواهد گوهر دین را از دست ستمگران نجات دهد، انتظار دیگری می رود

او هرگز اقدامات جنایت کارانه و وحشیانه ماموران شاه را فقط به حساب آنها نمی گذارد و شاه را تبرئه نمی کند، زیرا در حاکمیت استبدادی که شاه" قدرت مطلقه" دارد، کسی جرأت سرکوب مردم" بدون اجازه اعلیحضرت" را ندارد. از این رو حضرت امام فرضیه"جهل شخص اول" را، حیله ای برای نجات وی از مهلکه و خشم مردم می دانست:

«بعضی گفته اند که اعلیحضرت بی اطلاع بودند از این مسائل! و هر چه ظلم شده،دیگران کرده اند. همه افراد ایران اطلاع دارند الا شاه؟! شاه توی این مردم نبوده؟ ایشان که در فرمایشات خودشان همیشه می گویند که همه کارها به دست من انجام می گیرد،و دیگران هم همین طور می گویند که هر چه عمل می شود به دست شاه است. در قضیه فیضیه که ریختند، به هر کس مراجعه می شد می گفت: اعلیحضرت فرموده، راست هم می گفتند. کسانی دیگر نمی توانستند انجام بدهند بدون اطلاع شاه، "تمام نظام" ایران در "تحت رهبری" ایشان است، در نظام حکم قتل یک کسی را یا حکم غارت یک جائی را، رییس شهربانی بدهد یا یک ارتشبد، هیچ کدام نمی توانند،... یک شاهی که همه می دانند که همه کارها دست خود این است، و همه دیکتاتوری ها را این دارد میکند، آن وقت کسی بگوید، گناهی گردن ایشان نیست. ایشان اطلاع از این مسائل نداشتند!» (صحیفه امام، ج 4، ص485)

نتیجه آن که:

اگر در آموزه های ائمه معصومین بر لعن یزید و بنی امیه، تاکید زیادی شده است، این دستور دامن زدن به یک کینه شخصی و یا زنده داشتن یک تعصب مذهبی نیست. این آموزه متضمن این حقیقت است که دست های پنهان را در وراء جنایت ها ببینید و تحت تاثیر توجیه هایی که برای تبرئه آنان انجام می شود، قرار نگیرید.

منبع: سایت نویسنده

به نقل از سایت باز تاب امروز

 غبارروبي از سيماي مرد اول تاريخ

نگاهي به رمان «قديس» نوشته ابراهيم حسن‌بيگي
«قديس» مي‌خواهد براي مديريت انساني امروز، نه فقط در دنياي اسلام كه در سراسر گيتي يك نسخه خوب و مطمئن ارائه كند و آن، حكومت علي (ع) است كه پس از 14 قرن، هنوز به عنوان نسخه منحصر به‌فرد، تازگي خود را حفظ كرده است.به گزارش فارس، رمان «قديس» نوشته ابراهيم حسن‌بيگي، يكي ديگر از آثار داستاني اين قصه‌نويس باسابقه است كه بعضي آن را در زمره رمان‌هاي آييني جاي داده‌اند؛ هرچند كه نگارنده اين مطلب، درباره آييني بودن اين اثر ترديد دارد و بيشتر آن را يك اثر تحليلي تاريخي قلمداد مي‌كند.«قديس» داستان دلدادگي يك كشيش مسيحي است كه در مسكو زندگي مي‌كند. او كتاب‌ها و آثار خطي و قديمي بسياري دارد و به اين كار عشق مي‌ورزد. وقتي يك نسخه قديمي از مردي تاجيك به دست او مي‌رسد، علاقه‌مند مي‌شود كه كتاب را از او بخرد، اما مرد تاجيك كشته مي‌شود و از اينجا به بعد، كشيش روسي پا در مسيري مي‌گذارد كه به شناخت امام متقين، اميرالمؤمنين، علي (ع) منتهي مي‌شود.كشيش به خاطر حفظ جان خود مجبور به ترك مسكو مي‌شود و به بيروت مي‌رود. او كودكي‌ها و بخشي از عمرش را در اين شهر گذرانده و پسر، عروس و نوه‌اش در آنجا زندگي مي‌كنند. علاوه بر اين، او در پايتخت لبنان، دوستان و محققان فراواني از جمله «جرج جرداق» نويسنده كتاب «الامام علي صوت‌العداله‌الانسانيه» را دارد كه مي‌توانند در كشف شخصيت امام علي (ع) به او كمك شاياني كنند.اين كشيش روسي با مطالعه آثار فراواني از نويسندگان مسيحي و اهل تسنن، امير مؤمنان را به نيكي مي‌شناسد و از موعظه‌ها و پندهاي آن امام در سخنراني‌هاي خود استفاده مي‌كند. او همچنين، سخنان شيواي حضرت علي (ع) را سرلوحه زندگي خود قرار مي‌دهد و توصيه‌هايي در باب مرگ و جهان پسين به فرزندش دارد.

داستان با دستگيري جنايتكاراني كه به خاطر به دست آوردن نسخه خطي، هم دست به قتل مرد تاجيك زده و هم از كليسا و منزل كشيش سرقت كرده‌اند، خاتمه مي‌يابد و كشيش كه آرامش از دست رفته را بازيافته است، همراه با همسرش به مسكو برمي‌گردد؛ گويي كه او تعاليم علي (ع) را به عنوان بهترين و ارزشمندترين سوغات بيروت به خانه برده است؛ چرا كه چمدان حاوي كتاب‌ قديمي و ساير آثار خريداري شده از سوي كشيش در فرودگاه جابه‌جا شده و او با چمدان ديگري به خانه رفته است.«قديس» داراي سوژه‌اي بكر و تازه است. چرا كه تاكنون و به طور معمول، معرفي پيشوايان معصوم در داستان‌ها و رمان‌هاي ايراني به شكلي نه چندان دلچسب انجام شده و عمدتا نويسندگاني در اين وادي دست به قلم برده‌اند كه در حوزه داستان، توان شايسته و درخور توجهي نداشته‌اند. آنها بيش از آنكه يك اثر داستاني خلق كرده باشند، دست به ساده‌نويسي تاريخ زده و چيزي بر ادبيات ما نيفزوده‌اند. قديس اما يك رمان نسبتا خواندني به حساب مي‌آيد كه اگر برخي ضعف‌هاي آن را كنار بگذاريم، در جهان داستان هم حرف‌هاي تازه‌اي براي گفتن دارد.قديس از كاستي‌هايي رنج مي‌برد كه برخي از آنها در تنظيم و ارائه محتوا به مخاطب و برخي در آماده‌سازي كتاب رخ نشان مي‌دهند. مايلم به دليل شدت و ضعف‌هاي كتاب در حوزه ويرايش و نمونه‌خواني كتاب، ابتدا به اين ضعف‌ها و اشكالات بسيار بسيار فراوان اشاره كنم كه مطالعه كتاب را با دشواري روبرو مي‌كند. دارا بودن غلط‌هاي املايي، تايپي و ويرايشي، نه تنها بعضي مفاهيم را دچارمشكل كرده است كه وقفه‌هاي فراواني در خوانش آن به وجود مي‌آورد. دامنه اين غلط‌ها حتي تا منابع كتاب هم پيش رفته و «مهدي» كاموس، نويسنده كتاب «حكايت‌هاي شنيدني از زندگاني امام علي (ع)» به اشتباه «صمدي» كاموس و دكتر سيدجعفر شهيدي، نويسنده كتاب «زندگي امير مؤمنان علي» به غلط سيدجعفر شميري درج شده است!

اما در ارائه محتوا، نويسنده گاهي داستان كشيش را كه به ظاهر، قصه اصلي و جريان‌دار رمان است، اما در مقابل داستان مظلوميت علي (ع) داستان فرعي و حاشيه‌اي به شمار مي‌رود به كلي فراموش مي‌كند. نه اينكه حلقه كار از دست نويسنده خارج شده باشد، بلكه ماجراهاي تاريخي آنقدر دنباله‌دار و تو در تو تعقيب مي‌شود كه نويسنده خود را در فضاي داستان اوليه نمي‌بيند و زماني طول مي‌كشد تا بتواند به داستان كشيش بازگشت كند. در حالي كه حسن‌بيگي مي‌توانست با توزيع بهتر حوادث تاريخ زندگي و حكومت امير مؤمنان و ارائه منطقي‌تر آنها، خواننده را با قطعات كوچك‌تر و هضم‌پذيرتري از تاريخ اسلام روبرو كند.

نويسنده «قديس» در اين رمان، اوضاع كنوني جهان اسلام را نيز به نقادي مي‌نشيند و پادشاهان فعلي سرزمين‌هاي عرب را، مرداني از خاندان معاويه با همان شيوه‌هاي كشورداري معرفي مي‌كند. حسن‌بيگي، نه به عنوان يك رمان‌نويس كه به عنوان يك متفكر، نظرات خود را درباره ضرورت حفظ اخلاق و جوانمردي در مديريت جامعه از زبان كشيش مسيحي مطرح مي‌كند، اما رمان او آنقدر هوشمندانه نيست كه نسبت به پديده‌اي مانند بيداري اسلامي آينده‌نگري داشته باشد؛ چرا كه به احتمال فراوان، اين اثر، قبل از به راه افتادن موج بيداري در كشورهاي عرب نوشته شده و خواندن آينده و پيش‌بيني تحولات اجتماعي ‌ سياسي در دنيا از سياستمداران برمي‌آيد نه نويسندگان!

«قديس» رماني است كه مي‌شود آن را به تمام دوست‌داران داستان پيشنهاد كرد؛ چرا كه نويسنده بدون دست و پا زدن در شيوه‌هاي نوين و خسته‌كننده داستان‌نويسي امروز، يك اثر سرراست، جذاب و پرمحتوا به مخاطب ارائه كرده و براي ايجاد جذابيت در آن، حتي از تعليق‌ها و گره‌هاي معمول در داستان‌هاي پليسي نيز بهره برده است.

«قديس» در 300 صفحه و با بهاي 7200 تومان از سوي كتاب نيستان در زمستان 90 رهسپار بازار نشر شده است.

يکشنبه|ا|20|ا|فروردين|ا|1391